Co to zmienna?
Termin zmienna w statystyce oznacza cechę statystyczną, czyli mierzalną charakterystykę, która podlega opracowaniu statystycznemu, np. wzrost. Cechy statystyczne mogą być wyrażone liczbami (zmienne ilościowe, ) lub słownie (zmienne jakościowe). Wyróżnia się cztery skale pomiaru cech statystycznych: nominalna, porządkowa, przedziałowa (interwałowa), ilorazowa (stosunkowa). Terminy zmienna i cecha statystyczna używane są zamiennie.
|
Skala pomiarowa |
własności |
przykłady |
|
nominalna |
Możliwość rozróżniania rozłącznych zbiorowości oraz jednostek zestawiania ich ze sobą, wykonania operacji statystycznych polegających na klasyfikacji danych – tabele kontyngencji, testy chi-kwadrat. |
płeć, kolor oczu, miejsce zamieszkania, itp. |
|
porządkowa |
Można wykonać te same operacje, co dla skali nominalnej, a ponadto uporządkować jednostki według intensywności danej dachy statystycznej. Skala porządkowa nie pozwala jednak na określenie intensywności zmiennej |
np. wykształcenie: podstawowe, średnie, wyższe |
|
przedziałowa (interwałowa) |
Pozwala na ustalenie różnic odległości natężenia danej cechy między jednostkami, czyli wykonanie operacji dodawania i odejmowania. Początkiem skali jest tzw. zero względne, czyli umowne |
np. temperatura w st. Celsjusza, ocena produktu na skali 1,2,3,4,5 |
|
ilorazowa (stosunkowa) |
Pozwala na wykonanie tych samych operacji, co skala przedziałowa a dodatkowo na ustalenie ilorazu intensywności danej cechy statystycznej, czyli wykonanie operacji mnożenia i dzielenia. |
np. dochód, czas reakcji, temperatura w st. Kelwina |